Niepełnosprawność ruchowa powoduje ograniczenie w poruszaniu się i funkcjonowaniu. Światowa Organizacja Zdrowia wyróżnia takie rodzaje niepełnosprawności, jak: uszkodzenia w strukturze ruchu, zaburzenia czynności motorycznych oraz deformacje narządów ruchu.
Czym jest niepełnosprawność ruchowa
Niepełnosprawność ruchowa oznacza dysfunkcję narządu ruchu, która ogranicza sprawność w obrębie rąk, nóg bądź kręgosłupa. Niepełnosprawni fizycznie zazwyczaj nie mają problemu z podejmowaniem decyzji i logicznym myśleniem. Ich funkcjonowanie jest ograniczone w zależności od stopnia uszkodzenia narządów. Życie osób niepełnosprawnych ułatwiają m.in. sprzęty, takie jak pionizator, wózek oraz schodołaz (służący do transportu osób na wózkach inwalidzkich po schodach). Informacje o dofinansowaniu na te urządzenia mogą uzyskać w Państwowym Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON).
Światowa Organizacja Ruchu (WHO) podzieliła niepełnosprawności ruchowe na trzy grupy:
- uszkodzenia i braki w anatomicznej strukturze ruchu – mogą być spowodowane amputacją bądź urazem narządu; obejmują one uszkodzenie mięśni i kończyn; mają różny zakres i dotyczą jednej, dwóch, trzech lub nawet czterech kończyn;
- zaburzenia czynności motorycznych – bywają wywołane zaburzeniami neurologicznymi, np. dziecięcym porażeniem mózgowym lub udarem mózgu bądź uszkodzeniem rdzenia kręgowego; w tym przypadku narząd ruchu jest nieuszkodzony lub nieznacznie zmieniony pod względem anatomicznym; zaburzenie czynności motorycznych może objawiać się niedowładem (częściowym uniemożliwieniem poruszania się, zmniejszeniem sprawności i poprawności wykonywania poszczególnych ruchów, ich spowolnieniem bądź osłabieniem ich siły) lub też porażeniem (całkowitym uniemożliwieniem wykonywania ruchów, zwanym też bezwładem lub paraliżem);
- deformacje narządów ruchu – są spowodowane uszkodzeniami lub nieprawidłowościami w anatomicznej budowie narządów ruchu bądź ich poszczególnych elementów; zazwyczaj są skutkiem występowania wad wrodzonych lub chorób kości oraz mięśni; objawy deformacji to m.in. dodatkowy element narządu ruchu lub całkowity jego brak, nieprawidłowy kształt konkretnej kończyny bądź innej składowej układu kostnego bądź mięśniowego, deformacje takie jak zanik mięśni, zesztywnienie stawów lub kręgosłupa.
Rehabilitacja osób z niepełnosprawnością.
Rehabilitacja jest formą kompleksowego wsparcia, które jest kierowane do osób niepełnosprawnych fizycznie i psychicznie. Ma na celu przywrócenie całkowitej lub częściowej sprawności fizycznej lub psychicznej. Różne formy rehabilitacji skierowane są do pacjentów z różnymi problemami – wyróżnia się między innymi rehabilitację po zawale serca, udarze mózgu, złamaniu kończyny, a także rehabilitację osób zmagających się z różnymi chorobami.
Z zabiegów rehabilitacyjnych mogą skorzystać także osoby, które zmagają się z problemami pourazowymi. Bardzo często zleca się je osobom po złamaniach – dzięki temu mogą one szybciej wrócić do pełnej sprawności.
Rodzaje rehabilitacji zależą od rodzaju choroby i stopnia jej zaawansowania. Istnieją następujące typy rehabilitacji:
- w warunkach ambulatoryjnych,
- w warunkach oddziału dziennego,
- w warunkach domowych,
- ogólnoustrojową w warunkach oddziału stacjonarnego,
- neurologiczną w warunkach oddziału stacjonarnego,
- kardiologiczną w warunkach oddziału stacjonarnego oraz w warunkach ambulatoryjnych,
- pulmonologiczną w warunkach oddziału stacjonarnego,
- specjalistyczną.
W ambulatorium można liczyć na:
- poradę rehabilitacyjną kontrolną – pod tą nazwą kryje się badanie lekarskie bez dodatkowej diagnostyki, ocena wyników badań dodatkowych, wypisanie recept, wniosków na zaopatrzenie ortopedyczne, wydanie zaleceń terapeutycznych;
- poradę rehabilitacyjną specjalistyczną.
Jeśli w wyniku niepełnosprawności osoba nie może dotrzeć do placówki, wykonywane są zabiegi w miejscu zamieszkania. W specjalnym ośrodku lub oddziale dziennym można liczyć na rehabilitację narządów ruchu, w tym rehabilitację ze wskazań ortopedycznych (np. pourazowych, po zabiegach operacyjnych), reumatologicznych i innych. Rehabilitacja narządu ruchu trwa średnio do 6 tygodni i może obejmować kilka zabiegów dziennie.
Jeśli osoba wymaga całodobowego fachowego nadzoru, przysługuje jej rehabilitacja w oddziale stacjonarnym. Możesz tam liczyć na minimum 5 zabiegów dziennie, 6 dni w tygodniu, przez 3 do 6 tygodni.
Rodzaje zabiegów:
- Kinezyterapia polega na leczeniu ruchem, jest określana jako gimnastyka lecznicza lub ćwiczenia usprawniające. Najważniejszy jest tutaj ruch, traktowany jako środek leczniczy wpływający na cały organizm. Kinezyterapia skupia się na maksymalnym usunięciu niesprawności fizycznej.
- Masaż pobudza przemianę materii i krążenie, poprawia funkcjonowanie mięśni i stawów. Wpływa też korzystnie na naszą psychikę, odprężając nas i uwalniając od napadów lęków i stresów).
- jonoforeza polega na zastosowaniu w leczeniu bodźców elektrycznych, które pobudzają nasze nerwy, niwelują ból, zmniejszają napięcie mięśni oraz przyspieszają proces metabolizmu.
- Leczenie polem elektromagnetycznym polega na utworzeniu pola magnetycznego, które sprzyja procesowi przemiany materii, rozluźnia mięśnie i uśmieża ból.
- Hydroterapia to leczenie przy użyciu natrysków zwykłej wody gospodarczej, które wpływa pozytywnie na ciało.
- Krioterapia to wszechstronna metoda leczenia, łagodząca dolegliwości oraz sposób na relaks i dobrą kondycję psychofizyczną. Jest też jedną z metod leczenia bólu, która wykorzystuje niskie temperatury, by łagodzić podrażnienie nerwów.
- Balneoterapia czyli leczenie kąpielami wodnymi. Kuracja obejmuje również wszelkie zabiegi wodne, takie jak picie wód mineralnych czy inhalacje stosowane w leczeniu uzdrowiskowym.
