Słowo stres używamy niemal codziennie. Opisujemy przy tym różne sytuacje – zaczynając od dzwonienia telefonu komórkowego, poprzez zmęczenie pracą zawodową, aż po zmierzenie się ze śmiercią bliskiej osoby. Czy jesteśmy jednak w stanie zmierzyć jak stres wpływa na nasze dalsze życie? Czy przeżyty stres może obciążyć nas w niedalekim czasie chorobą? Tak, oczywiście i do tego pomiaru posłuży nam skala stresu Holmesa i Rahe’a, która pozwoli obliczyć jak bardzo jesteśmy w grupie ryzyka. Wystarczy „tylko i aż” przeanalizować i odpowiedzieć na 43 pytania.
Skala stresu Holmesa i Rahe’a
W roku 1967 dwaj psychiatrzy – Thomas Holmes oraz Richard Rahe postanowili zbadać, czy stres przyczynia się do powstawania ciężkich chorób. Badacze przebadali ponad 5000 pacjentów medycznych i poprosili ich o stwierdzenie, czy w ciągu ostatnich dwóch lat doświadczyli jakiejś serii 43 zdarzeń życiowych. Holmes i Rahe przypisali bodźcowi odpowiednią wartość umowną jednostek stresu w skali od 0 do 100, dokładniej mówiąc, każde wydarzenie, zwane jednostką zmiany życia (LCU), miało inną “wagę” dla stresu. Im więcej wydarzeń pacjent dodawał, tym wyższy wynik. Im wyższy wynik i im większa waga każdego zdarzenia, tym bardziej prawdopodobne jest, że pacjent zachoruje. Kwestionariusz Holmesa i Rahe’a pokazywano ludziom przywiezionym na ostry dyżur oraz osobom im towarzyszącym. Okazało się, że osoby chore doświadczyły znacznie więcej stresujących wydarzeń w przeciągu roku poprzedzającego chorobę, niż te osoby towarzyszące. Udowodniono wówczas statystyczny związek pomiędzy stresorami a chorobą. W ten sposób powstał popularny kwestionariusz Social Readjustment Rating Scale (SRRS).
Teoria ta została oparta o tzw. stresory, czyli czynniki wywołujące stres. Stresorami mogą być drobne kłopoty lub poważne zmiany w życiu… praktycznie wszystko, co w naszym odczuciu powoduje dyskomfort psychiczny i sprawia, że zaczynamy odczuwać napięcie. Ważne, aby potrafić zidentyfikować stresory, bo tylko wtedy będziemy mogli wypracować odpowiednie sposoby radzenia sobie ze stresem, które one w nas wywołują.
Skala Oceny Społecznego Reagowania (SRRS), bardziej znana jako Skala Stresu Holmesa i Rahe’a, została stworzona by pomóc zmierzyć się z pewnymi obciążeniami, które w sobie nosimy, a przede wszystkim, by zastanowić się, co powinniśmy z tym zrobić.
Skala stresu Holmesa i Rahe’a – oblicz swój wynik
Weź kartkę i długopis, rozpocznij analizę i liczenie. Jeśli doświadczyłeś danego wydarzenia w przeciągu ostatniego roku, wpisz ilość punktów, jaka jest mu przypisana.
Uwaga: jeśli doświadczyłeś tego samego wydarzenia więcej niż raz, dodaj wynik ponownie za każde dodatkowe wydarzenie.
Statystyczny efekt stresorów:
| LP. | Nazwa wydarzenia | Wartość | Twój wynik |
| Śmierć współmałżonka | 100 | ||
| Rozwód | 73 | ||
| Separacja lub rozstanie | 65 | ||
| Pobyt w więzieniu | 63 | ||
| Śmierć bliskiego członka rodziny | 63 | ||
| Ciężka choroba lub wypadek z uszkodzeniem ciała | 53 | ||
| Ślub | 50 | ||
| Zwolnienie z pracy/bezrobocie | 50 | ||
| Pojednanie z małżonkiem | 45 | ||
| Przejście na emeryturę | 45 | ||
| Znacząca zmiana stanu zdrowia lub zachowania członka rodziny | 44 | ||
| Ciąża | 40 | ||
| Problemy seksualne | 39 | ||
| Pojawienie się nowego członka rodziny | 39 | ||
| Poważna zmiana w pracy lub reorganizacja firmy | 39 | ||
| Zmiana statusu finansowego | 38 | ||
| Śmierć przyjaciela | 37 | ||
| Zmiana stanowiska pracy | 36 | ||
| Konflikty w rodzinie | 35 | ||
| Wysoki kredyt lub poważne obciążenie hipoteki | 31 | ||
| Problemy z hipoteką/odmowa kredytu | 30 | ||
| Zmiana stopnia odpowiedzialności w życiu zawodowym | 29 | ||
| Opuszczenie przez dzieci domu rodzinnego | 29 | ||
| Kłótnie i starcia z krewnymi współmałżonka | 29 | ||
| Wzmożenie wysiłku dla wykonania jakiegoś zadania | 28 | ||
| Początek lub zakończenie pracy zawodowej współmałżonka | 26 | ||
| Rozpoczęcie lub zakończenie nauki szkolnej | 26 | ||
| Zmiany standardu, poziomu życia | 25 | ||
| Zmiany osobistych nawyków i przyzwyczajeń | 24 | ||
| Starcia z szefem | 23 | ||
| Zmiany warunków pracy lub najbliższego otoczenia | 20 | ||
| Zmiana miejsca mieszkania | 20 | ||
| Zmiana szkoły | 20 | ||
| Znacząca zmiana w spędzaniu wolnego czasu | 19 | ||
| Zmiany w praktykach religijnych | 19 | ||
| Znacząca zmiana w nawykach życia towarzyskiego | 18 | ||
| Niewielka pożyczka | 17 | ||
| Znacząca zmiana przyzwyczajeń dotyczących snu | 16 | ||
| Znacząca zmiana dotycząca kontaktów z rodziną | 15 | ||
| Zmiany nawyków żywieniowych | 15 | ||
| Urlop | 13 | ||
| Święta spędzone z rodziną | 12 | ||
| Małe naruszenie przepisów prawnych | 11 |
Sprawdź ryzyko choroby
Z badań Holmesa i Rahe’a wynika interesująca zależność statystyczna pomiędzy stresorami, a prawdopodobieństwem zapadnięcia na poważną chorobę:
- 150–199 jednostek stresu = 37% ryzyko choroby w ciągu kolejnych 2 lat
- 200–299 jednostek stresu = 51% ryzyko choroby w ciągu kolejnych 2 lat
- ponad 300 jednostek stresu = 79% ryzyko choroby w ciągu kolejnych 2 lat
Skala stresu – wyniki
Gdy już dokonasz obliczeń i okaże się, że masz wysoki wynik, nie polecam traktować tego jak “wyroku” zapadnięcia na poważną chorobę. Warto jednak iść w kierunku autorefleksji, zastanowić się nad trybem życia, możliwościami zadbania o zdrowie tak, aby nie przysparzało problemów w przyszłości. Przyczyny stresu bywają różne, nie możesz jednak pozwolić, aby przejął on kontrolę nad Twoim życiem, a przede wszystkim zidentyfikuj jego źródło by móc stawić czoła. Najprościej powiedzieć unikaj kryzysów, jednak zdecydowanie łatwiej mówić, a na wiele sytuacji i tak nie mamy wpływu.
